استاد راهنما به عنوان یکی از اعضای کادر آموزشی دانشگاه فردی کلیدی در برنامه تحصیلات تکمیلی دانشجو است. کیفیت انجام مراحل مختلف در تحصیلات تکمیلی تا حد زیادی تحت تأثیر کیفیت ارتباط بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی و سرپرستان آن‌ها از جمله اساتید راهنما و مشاوران دانشجو است. زمانی که دانشجویان به صورت نزدیک و مؤثر با استاد راهنمای خود کار می‌‌کنند، کیفیت نگارش پایان‌نامه‌ها و تجربیات‌شان به مراتب بهبود قابل توجهی پیدا میکند.
می‌دانیم استاد راهنما برای کمک به دانشجویان در هر مرحله از تدوین پروژه‌‌های تحقیقاتی باید در دسترس باشد. ایشان وظیفه دارد تا اطمینان حاصل کند که کار و پروژه دانشجویان‌‌شان با استاندارد‌های دانشگاه و رشته علمی آن‌ها مطابقت داشته باشد. وظیفه یک استاد راهنما به طور کلی و جامع در سه موضوع خلاصه می‌شود: مشاوره دادن به دانشجویان تحصیلات تکمیلی، نظارت بر پیشرفت تحصیلی آن‌ها و ایفای نقش به‌عنوان یک مربی و همراه. یکی از وظایف مهم استاد راهنما ارزیابی مداوم دانشجوی خود است. باید دانست که وظایف استاد راهنما در پایان نامه در برابر دانشجویان خود تنها منوط به زمان تکمبل پروژه تحقیقاتی آن‌ها نیست، آن‌ها می‌توانند دانشجو را در انتخاب شغل و ادامه تحصیلش در مقاطع بالاتر راهنمایی کنند.
انتخاب استاد راهنمای خوب
هنگام انتخاب استاد راهنما از دیگر دانشجویانی که با این استاد کار کرده‌اند پرس و جو کنید و بپرسید چقدر به تعهد خود پایبند است و وظایفش را به خوبی انجام می‌دهد یا خیر؟ چراکه در تمام مراحل نگارش پایان‌نامه اینکه استاد راهنما وظایفش را به خوبی و با حوصله انجام دهد نقش به‌سزایی در نتیجه کار دانشجو دارد. فراموش نکنید که اساتیدی که فرصت کافی برای ارائه راهنمایی و مشاوره به دانشجو ندارند می‌توانند باعث آسیب جدی به تحقیقات دانشجو شوند.
نکات مهم در انتخاب استاد راهنما
- تخصص استاد راهنما
استاد راهنما باید در موضوعی که برای پژوهش انتخاب کرد‌ه‌اید تخصص داشته باشد. اگر استاد راهنمای شما تخصصی نداشته باشد تمام کار بر دوش خودتان خواهد افتاد و در نهایت نتیجه خوبی از کارتان به‌دست نمی‌آورید.
- در دسترس بودن
پایان‌نامه‌نویسی مستلزم ملاقات دانشجو با استاد خود به طور منظم، اختصاص زمان کافی برای دانشجو و داشتن امکان تماس از طریق چندین رسانه (به عنوان مثال: ایمیل و تلفن) است. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که آن‌ها حضور فیزیکی نداشته باشند.
- علاقه و اشتیاق
دانشجویان استادی را ایده‌آل می‌‌دانند که به کارشان علاقه‌مند و مشتاق باشند. اینگونه اساتید مثبت، توانمند، انگیزشی و متعهد به وظایف خود هستند و اغلب در مجاورت دانشجویان خود و همگام با آن‌ها هستند و به کار و پیشرفت دانشجوی خود علاقه نشان می‌دهند.
- ارتباط خوب
استاد راهنمای ایده‌آل مهارت‌‌های ارتباطی خوبی دارد. به‌ویژه مهارت‌‌های شنیداری خوب، تمایل به حفظ گفتگوی باز در مورد پروژه، پیشرفت و مشکلات آن، توانایی برقراری ارتباط به شیو‌های باز، صادقانه و منصفانه در مورد مسائلی که در زمان آن‌ها به وجود می‌‌آید. شفاف‌سازی انتظارات و نقشی که هریک از طرفین در باید در انجام تحقیقات و پژوهش ایفا کنند.
- سخت‌گیری و بازخورد سازنده
یک استاد راهنمای خوب و وظیفه‌شناس بازخورد و انتقادی سازنده از کار دانشجویان خود ارائه میکند. این نشان‌دهنده این است که استاد راهنما تمام مراحل کار دانشجوی را به دقت زیر نظر دارد و به طور مداوم و منظم از دانشجو می‌‌خواهد کار‌هایش را مرحله به مرحله گزارش دهد تا مورد بررسی و بازبینی خود قرار دهد. شاید شما ترجیح دهید استاد راهنمایی داشته باشید که کاری به کار شما نداشته باشد و ایرادی از شما نگیرد اما بهتر است بدانید عملا استادی که برای شما برنامه منظ‌می دارد و به طور دور‌ه‌ای کار شما را پیگیری میکند بهتر از استادی است که شما را به حال خود رها میکند.
- باتجربه بودن و درک دانشجو
یکی از ویژگی‌های کلیدی استاد راهنمای ایده‌آل داشتن درک کامل از الزامات و فرآیند تکمیل پایان‌نامه است. علاوه بر این دانشجویان برای سرپرستانی ارزش قائل هستند که نیازهای دانشجویان مختلف را در نظر می‌گیرند (مانند دانشجویان بین‌المللی، آن‌‌هایی که فرزند کوچک دارند، آن‌‌هایی که معلولیت دارند و آن‌‌هایی که تفاوت فرهنگی دارند). مهم است که استاد راهنما نیازهای نظارتی فردی هر دانشجو را تشخیص دهد و با هر کس متناسب با شرایط آن کار کند.
وظایف استاد راهنما در پایان نامه
- کمک به دانشجو در انتخاب و برنامه‌ریزی یک موضوع تحقیقی مناسب و قابل مدیریت
- همکاری گام به گام با دانشجو در انجام پایان‌نامه
- اخذ گزارش پیشرفت کار از دانشجو هر سه ما
- تشکیل کمیته نظارتی و تشکیل جلسه برای ارزیابی پیشرفت دانشجو (با نظر همکاران و دانشجو در صورت لزوم هر سه ماه)
- پاسخ به موقع و کامل به کار‌های کتبی ارائه شده توسط دانشجو با پیشنهادات سازنده برای بهبود و تداوم آن. زمان ارائه نظرات در مورد کار‌های کتبی معمولاً نباید از سه هفته تجاوز کند.
- در صورت لزوم به دانشجو در دستیابی به امکانات یا مواد تحقیقاتی کمک کند.
- تضمین کند که محیط تحقیق ایمن، سالم و عاری از آزار، تبعیض و درگیری است. از استاد راهنما انتظار می‌رود که برای دستیابی به اجماع و رفع اختلافات تلاش کند.
- یکی دیگر از وظایف استاد راهنما در فرآیند انجام پایان‌نامه ارشد این است که دانشجو را تشویق کند تا نتایج تحقیقات خود را در داخل دانشگاه و در صورت لزوم به نهاد‌های علمی یا حرفه‌ای خارج از کشور ارائه دهد.
- دانشجو را تشویق کند که تا زمانی که تمدید برنامه تحصیلی به نفع دانشجو نیست، کار را تمام کند.
- سهم دانشجو را در ارائه‌ها و مطالب منتشر شده به درستی تصدیق کند.
- به دانشجو کمک کند تا هرگونه تغییری را که باید در پایان‌نامه پس از دفاع ایجاد شود را رعایت کند.
- کمک به دانشجو در استخراج مقاله از پایان‌نامه و تدوین آن
- شرکت در جلسه دفاع از پایان‌نامه از مهم‌ترین وظایف استاد راهنما در پایان نامه است.
- کسب اطمینان از حضور به‌موقع سایر اساتید
- کسب اطمینان از تکمیل فرم داوری
- راهنمایی دانشجو برای تکثیر نسخه اصلی پایان‌نامه و ارسال آن به دفتر تحصیلات تکمیلی
هدف از استاد راهنما بودن، کمک به دانشجو برای تکمیل پایان‌نامه و ارائه به موقع آن به دانشگاه است. استاد راهنما بیشترین تعامل را با دانشجو در تمام مراحل کار دارد و می‌‌تواند با رهنمود‌های خود دانشجو را به مسیر درست پژوهش هدایت کند. البته نباید فراموش کرد که در نهایت مسئولیت اصلی هر پایان‌نامه با خود دانشجو است و استاد راهنما همانطور که از نامش پیداست فقط نقش و وظیفه راهنمایی دانشجو را بر عهده دارد.
خدمات مشاوره موسسه تهران آموز
موسسه معتبر و خوشنام تهران آموز در ارائه خدمات به‌روز و مقرون‌به‌صرفه زبانزد جامعه دانشگاهی است و از هیچ خدمتی در مسیر رشد علمی کشور فروگذار نخواهد کرد. پیشنهاد می‌کنیم برای شناخت موسسات معتبر و ملاک‌های انتخاب گزینه برتر مطلب زیر را در همین وبسایت بخوانید و با اطمینان خاطر موسسه مشاوره‌ای مناسب و معتبر را برگزینید تا در پروسه پژوهشگری‌تان صحیح و سریع پیش بروید: