تحقیق و پژوهش روند طولانی اما جذابی است که در وهله اول صبر و شکیبایی پژوهشگر را می‌طلبد تا با اختصاص زمان کافی به مطالعات گسترده و جامع، برآیند دستاوردهای خود را در خصوص موضوع پژوهش به رشته تحریر درآورد. این مسیر برای دانشجویان، معمولا از دوره کارشناسی ارشد، رنگ و بوی جدی‌تری به خود می‌گیرد و از این مقطع به بعد، پژوهش‌ها و دستاوردهایشان در قالب‌هایی چون مقاله، پایان‌نامه و رساله منتشر می‌شود تا از یک سو به عنوان رزومه‌ای قابل اعتنا برای پژوهشگر محسوب شود و از سوی دیگر مورد استفاده دیگر پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گیرد. همین دلایل کافی است تا اهمیت فراگیری روند درست و استاندارد این پروسه مشخص شود. اولین قدم برای نگارش این گونه آثار پژوهشی، آموختن روش درست پروپوزال‌نویسی است.
بدین منظور ما در این مطلب، شما را به طور اجمالی با نحوه نگارش پروپوزال مهندسی مواد آشنا می‌کنیم؛ رشته مهندسی مواد رشته‌ای پراهمیت در دنیای صنعتی اکنون ماست که حتی گاهی به عنوان مادر رشته‌های مهندسی نیز شناخته می‌شود. این رشته در پیشرفت صنایع مختلف بسیار کاربردی است و از این رو در بیشتر دانشگاه‌های تراز اول کشور ارائه می‌شود.
نوشتن پروپوزال رشته مهندسی مواد مانند سایر رشته‌های دانشگاهی در آغاز فرآیند نوشتن پایان‌نامه، رکن اساسی محسوب می‌شود. هیات داوران با مطالعه پروپوزال شما رای به تایید یا رد آن خواهند داد. پس بسیار مهم است که با رعایت اصول و قواعد پروپوزال‌نویسی در نگارش پروپوزال رشته مهندسی مواد و انجام درست مراحل آن، همان ابتدا با ارائه یک پروپوزال قوی و با کیفیت، مسیر را هموارتر کنیم.
اکنون با هم مراحل نوشتن پروپوزال مهندسی مواد را بررسی می‌کنیم:
انتخاب موضوع
در آغاز نگارش پایان‌نامه مهم‌ترین گام، انتخاب موضوع است. موضوعی که نو و بدیع بوده و تکراری نباشد و جذابیت وکشش لازم برای این عنوان را دارا باشد. یکی دیگر از نکاتی که باید در انتخاب موضوع لحاظ شود، کارآمدی و کاربردی بودن آن است تا دلیل منطقی و درستی برای صرف زمان و هزینه در این مسیر وجود داشته باشد.
برای مطالعه مفصل‌تر و بیشتر در این خصوص و اطلاع از سایر نکات انتخاب موضوع و رفع ابهامات، می‌توانید مطالب زیر را نیز در همین سایت بخوانید:
- ده نکته ضروری برای انتخاب موضوع پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری
- مراحل انتخاب موضوع رساله دکتری
- انتخاب موضوع رساله دکتری، بایدها و نبایدها
تعیین عنوان
بعد از این که موضوع مناسب را با معیارهایی که بیان شد انتخاب کردید، نوبت به انتخاب عنوان می‌رسد. انتخاب عنوان مناسب برای پایان‌نامه یا رساله بسیار مهم است، چراکه آنچه در نخستین نگاه، هیات داوران و مخاطبان پژوهش شما را جذب می‌کند عنوان است. عنوان باید هم جذاب و دقیق باشد هم به گونه‌ای خلاقانه، حوزه پژوهشی وجامعه تحقیقاتی‌تان را مشخص کند. حتی می‌توانید با کمی زیرکی روش تحقیق خود را نیز در عنوان مطرح کنید. هرچه بتوانید جزئیات بیشتری از حیطه پژوهش‌تان را در عنوان بگنجانید، همه چیز برای مخاطب شفاف‌تر خواهد شد و با روشن‌تر شدن موضوع، تمایل به مطالعه پژوهش‌تان بیشتر می‌شود.
نوشتن پروپوزال مهندسی مواد
پروپوزال‌نویسی نخستین گام و از مهم ترین مراحل آغاز هر پایان نامه یا رساله است. در این میان آنچه حائز اهمیت است رعایت قواعد و اصول استاندارد نوشتن پروپوزال است. پروپوزالی که کیفیت بالایی داشته و از نظر علمی ارزشمند و مستند باشد، مشخصا توجه هیات داوران را به خود جلب می‌کند و زودتر تایید می‌شود و این گونه می‌توانید با خیال آسوده تحقیق و پژوهش‌تان را شروع کنید و در پی آن مراحل نگارش بخش‌های اصلی پایان‌نامه یا رساله‌تان نیز سریع‌تر به پیش خواهد رفت.
ساختار اصلی یک پروپوزال استاندارد عبارت‌اند از:
مقدمه، طرح مسئله، ابزار و منابع گردآوری و تحلیل اطلاعات، پیشینه تحقیق، اهداف تحقیق، پرسشهای تحقیق، فرضیات تحقیق، روش تحقیق، نتیجهگیری و فهرست منابع.
نکته مهم دیگر در نگارش پروپوزال مهندسی مواد پرهیز از بیان توضیحات اضافه و طولانی است. سعی کنید تا حد امکان که لطمه‌ای به محتوا نزند، شسته رفته مقصودتان را بیان کنید. چون به این مطالب بعدا طی فصول مختلف پایان‌نامه یا رساله به طور جامع و کامل خواهید پرداخت. دقت کنید مطالب را در عین مجمل نوشتن روشن و گویا توضیح دهید تا هدف و مقصودتان کاملا برای داوران مشخص باشد.
برای نگارش پروپوزال رشته مهندسی مواد و آشنایی با نکات مهم و مطالعه بیشتر در خصوص ساختار یک پروپوزال قوی شاید بد نباشد نگاهی به مطلب زیر در همین سایت بیندازید و آن را با دقت مطالعه کنید:
- راهنمای گام به گام نوشتن پروپوزال دکتری
نکات مهم در نوشتن پروپوزال مهندسی مواد
فرآیند پروپوزال‌نویسی روندی مهم است که مستلزم توجه کافی به نکات نوشتن پروپوزال و بررسی همه جوانب امر است. هر چه در به کار بستن این نکات و استانداردها دقت بیشتری کنید در نهایت پروپوزال باکیفیت‌تر و قوی‌تری ارائه خواهید داد. بنابراین در این‌جا به توضیحاتی کوتاه در خصوص نکات مهم این امر می‌پردازیم:
- اگر سعی کنید از آغاز نگارش پایان‌نامه خود در تمام مراحل مثل نوشتن پروپوزال مهندسی مواد ابتدا از استاد راهنمای‌تان تایید بگیرید و همزمان با مشورت و راهنمایی او حرکت کنید، تقریبا بیشتر مراحل کار برای‌تان سهل‌تر خواهد شد.
- استفاده از تجربه دیگران در همه امور بسیار یاری‌دهنده است. نگارش پایان‌نامه یا رساله و پروپوزال‌نویسی نیز از این امر مستثنی نیست. با دانشجویان سال‌های قبل گفتگو کنید به خصوص کسانی که پروپوزال قوی و خوبی ارائه کرده‌اند.
- برای انتخاب موضوع زمان مناسب و کافی اختصاص دهید. چون این مرحله، مرحله‌ای بسیار حساس است چراکه اگر موضوعی مناسب، ارزشمند، نو و کاربردی انتخاب کنید و از عهده آن برآیید، پایان‌نامه یا رساله شما این قابلیت را می‌یابد که به عنوان یک منبع معتبر مورد استفاده پژوهشگران و محققان دیگر قرار بگیرد که این یعنی یک موفقیت بزرگ برای شما به عنوان یک پژوهشگر.
- عنوان خوب و مناسبی برای پژوهش‌تان برگزینید چون به رغم همه اهمیتی که عنوان دارد، باید در نظر داشته باشید که پس از تایید دیگر نمی‌توانید آن را تغییر دهید.
- از قوانین و دستورالعمل‌های آموزش دانشکده محل تحصیل خود اطلاعات کافی را به دست آورید و همه مراحل کار را طبق آن انجام دهید تا مشکلی پیش نیاید.
فرآیند تحویل پروپوزال
پس از آن که نگارش پروپوزال‌تان به پایان رسید و البته مورد تایید استاد راهنما و مدیرگروه قرار گرفت، باید آن را به آموزش دانشگاه تحویل دهید. ممکن است لازم باشد برگه‌هایی را از آموزش دانشکده تحویل بگیرید، تکمیل کنید و امضاهایی را از کسانی که در فرم‌ها خواسته شده است بگیرید و مجدد تحویل آموزش دهید تا پروپوزال شما به رای هیات داوران گذاشته شود. پس از آن شما تنها باید منتظر پاسخ هیات داوران بمانید تا پس از تایید پروپوزال‌تان، نگارش پایان‌نامه یا رساله‌تان را شروع کنید.