دانشجویان دکتری که از فرصت مطالعاتی خارج از کشور استفاده میکنند با مشکلات زیادی برای تامین هزینههای خود مواجه هستند. بالا رفتن نرخ ارز و کمبود بودجه وزارت علوم به این مشکلات دامن زده است. این مشکلات تنها برای دانشجویانی که به دنبال این فرصت هستند برنمیگردد، دانشجویانی که از این فرصت مطالعاتی استفاده کردهاند نیز برای تسویه حساب و دریافت دانشنامه خود مشکل دارند.
فرصت مطالعاتی خارج از کشور به دانشجویان دکتری
بر اساس آییننامه فرصت مطالعاتی خارج از کشور، دانشجویان موظف هستند بعد از اتمام این دوره اعلام مراجعت کنند و همچنین گزارش کاملی از فعالیتهای علمی و تحقیقاتی خود که به تایید استاد راهنما رسیده باشد را به دانشگاه و اداره کل بورس ارائه کنند تا تسویه حساب نهایی آنها صورت گیرد. در صورتی که دانشجویان کمتر از 6 ماه در کشور خارجی اقامت داشتهاند، آنها میبایست مازاد مبالغ دریافتی را با امور مالی سازمان دانشجویان تسویه کنند. این فرصت تحقیقاتی با نظر مستقیم گروه تخصصی دانشگاه به شرط داشتن فعالیتهای علمی قابل توجه در دوره تحصیل (مانند انتشار مقاله در ژورنالهای علمی بینالمللی) حداکثر تا 9 ماه قابل تمدید است.
هزینههای تمدید این دوره به صورت ریالی و با احتساب نرخ ارز رسمی در زمان بازگشت دانشجو محاسبه میشود و پرداخت آن مشروط به موافقت اداره کل بورس با تمدید این دوره و همچنین تخصیص بودجه مورد نیاز است. سازمان امور دانشجویان با اعزام نمایندگان خود به دانشگاهها و پژوهشگاهها بر روی اجرای این دورهها نظارت میکند. با این حال بسیاری از دانشجویان این فرصت مطالعاتی پس از بازگشت نتوانستهاند هزینه تمدید این دوره را دریافت کنند.
خبرگزاری ایسنا مصاحبههایی با چند تن از این دانشجویان داشته که نشان میدهد وزارت علوم و سازمان بورس دانشجویان در حال حاضر پاسخگوی مطالبات به حق آنها نیست. یکی از این دانشجویان که در دانشگاه تهران تحصیل میکرده و دوره مطالعاتی 9 ماهه را در آلمانی سپری کرده، میگوید: طبق آیین نامه، دانشجویان میتوانند با چاپ مقالات در مجلات معتبر بینالمللی دوره 6 ماهه خود را به 9 ماه تمدید کنند و میبایست مستندات خود را به وزارت علوم ارائه دهند. با یان حال سازمان بورس دانشجویان از مرداد ماه سال جاری تا کنون هیچ جلسهای برای صدور احکام تمدید دوره فرصت مطالعاتی و پرداخت هزینه ماههای تمدید شده به دانشجویان برکزار نکرده است و طی مراجعههای مکرر دانشجویان به سازمان بورس دانشجویان تا کنون پیگیریها به نتیجهای نرسیده است.
این دانشجو در ادامه توضیح داده: مسئولان سازمان بورس دانشجویان پرداخت هزینه این دوره مطالعاتی را منوط به تعیین تکلیف تخصیص ارز به متقاضیان جدید فرصت مطالعاتی دانسته در حالی که دانشجویانی که دورههای قبل از این فرصت استفاده نمودهاند با این مشکلات مواجه نبودهاند. هرچند که در مصاحبه اخیر وزیر علوم مسئله اختصاص ارز به متقاضیان جدید دوره برطرف شده است.
طبق گفته این دانشجو بسیاری از داشنجویانی که از این فرصت مطالعاتی استفاده کردهاند یا در حال حاضر فارغالتحصیل شدهاند یا در شرف فارغالتحصیل شدن هستند و تمام هزینههای تمدید دوره را شخصا پرداخت کردهاند و طبق آیین نامه توانستهاند که در نشریات علمی بینالمللی مقالات خود را به چاپ برسانند.
وی گفت: تعلل سازمان امور دانشجویان در پرداخت این هزینههای موجب شدهاند که ما نتوانیم دانشنامه خود را از دانشگاهها دریافت کنیم چون که برخی دانشگاهها تا زمانی که حکمی از سوی این سازمان مبنی بر اتمام پایان دوره صادر نشود از صدور دانشنامه خودداری میکنند و به نظر میرسد سیاست سازمان امور دانشجویان با این کار منصرف کردن دانشجویان از دریافت حقشان است.
اکنون باید دید که مسئولان سازمان امور دانشجویان دکتری چه پاسخی به این مسائل خواهند داشت تا دانشجویانی که میخواهند در آینده از این فرصت مطالعاتی استفاده کنند بتوانند راه هموارتری در مقابل خود ببینند.